21 lutego 2011

Świat ucieka prezydentom

W miniony piątek w Muzeum Sztuki Nowoczesnej odbyła się debata "Łódź w Warszawie" z udziałem prezydentów obu miast. Dobrze wróży ona tylko debatom; tematów nie zabraknie - gorzej z efektami.

"Archigadanie" nie idzie w las. Warszawa wyrasta na ważny ośrodek krytycznej refleksji nad współczesnym miastem i jego kondycją; łodzianie przybywają do nas, by dyskutować o swoim mieście! Ten ośrodek powstaje z delikatnym tylko wsparciem instytucjonalnym (spora w tym zasługa gospodarza piątkowego spotkania - Muzeum Sztuki Nowoczesnej - i organizowanego wspólnie z miastem festiwalu "Warszawa w budowie"). Ściągając licznie na debatę do Warszawy, łodzianie dali odpowiedź na pytanie, jak powinny wyglądać wzajemne relacje naszych miast. Tego, że powinny być zacieśniane na wielu poziomach, nie kwestionował zresztą nikt.

Łódź ma jednak wiele obaw, m.in. o to że Warszawa wyciągać z niej będzie kadry, skazując miasto na starzenie się. Z werwą opowiadał o nich Marek Janiak z fundacji ulicy Piotrkowskiej. Trzeba więc szukać nowych pomysłów na współpracę, a nie tylko usprawniać komunikację między nimi. Na razie nie udaje się nawet to ostatnie. Zaproponowany w piątek wspólny bilet komunikacji miejskiej to fajna inicjatywa, ale może się skończyć tak samo, jak przywoływany kilka razy w ciągu wieczoru "Pociąg do kultury". Nocne połączenie kolejowe między dwoma miastami przyciągało ponoć kilkunastu pasażerów - nic dziwnego, skoro o jego dokonanym już żywocie wielu zainteresowanych dowiedziało się właśnie piątek.

Sprawdziłem - pociąg interREGIO wyjeżdżał z Łodzi Fabrycznej o 22.32, by na Warszawę Centralną dotrzeć 20 minut po północy. 20 minut później ruszał w drogę powrotną, by dotrzeć do celu o 2:25. Czy było w nim bezpiecznie? Czy była ochrona? Monitoring? Tego się z rozkładu nie wyczyta - wiadomo tylko, że "trasę obsługiwała jednostka ED73". Wysiadając z niej w Warszawie, na nocny autobus z dworca do domu trzeba by było poczekać 25 minut. Cała podróż z teatru czy klubu w jednym mieście do domu w drugim zajęłaby pewnie dobrze ponad 3 godziny.

Pytanie czy imprezy w Łodzi kończą się o 22, a w Warszawie o północy zostawiam otwarte - nie podejrzewam, by ktokolwiek zadał je sobie układając rozkład. To nie przeszkadzało jednak Hannie Gronkiewicz-Waltz zapewniać przez cały wieczór, że skupia się przede wszystkim na "profanum", jak sama nazwała budowę dróg czy usprawnianie komunikacji między miastami. Tyle, że autostradę buduje administracja centralna, a brak wpływu na PKP jest dla władz miasta zawsze wygodną wymówką, gdy pada pytanie, czemu po Warszawie wciąż nie da się poruszać kilometrami torów kolejowych. Nie oszukujmy się więc, że Łódź i Warszawa nagle zbliżą się do siebie dzięki wspólnej migawce.

Niestety, piątkowa debata rozwiała nadzieję na to, że współpraca obu miast wykroczy poza "profanum". Usłyszeliśmy wprawdzie, że Warszawa wciągnie Łódź do swoich starań o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, ale bez żadnych konkretów. Poza tym przywołana została tylko strategia premiera Tuska - "liczy się tu i teraz" - podlana tradycyjnym "nie da się" i obowiązkowym "to przez poprzedników". Na pytanie, o wspólne poszukiwanie rozwiązań palących problemów społecznych obu miast usłyszeliśmy, że Księży Młyn będzie wpisany na listę UNESCO. Na pytanie Krzysztofa Nawratka o doświadczenia Ameryki Południowej - że "w Polsce klimat nie pozwala mieszkać w favelach". Tyle wyniosły prezydentki z doświadczenia Bogoty.

Miasta azjatyckie czy południowoamerykańskie szukają własnych dróg rozwoju, wprowadzają radykalne programy społeczne, inwestują w transport publiczny, z pomocą architektów i urbanistów interweniują tam, gdzie jeszcze kilka lat temu bała się wejść policja. Nie oszukują się, że wolny rynek rozwiąże każdy problem, ani że "klasa kreatywna" zastąpi wszystkie inne grupy społeczne. W kategoriach zjawiska nierozerwalnie związanego z miejskością niektórzy obserwatorzy interpretują bliskowschodnią rewolucję ostatnich tygodni. W tym samym czasie miasta europejskie popadają w długi i przestają sobie radzić z podstawowymi zadaniami, jak wywożenie śmieci. Tymczasem Warszawa chce prywatyzować SPEC, a Łódź - sprzedać 300 lokali użytkowych przy ulicy Piotrkowskiej, z niezachwianą wiarą w to, że prywatne znaczy wydajne i przeświadczeniem, że wydajność mierzyć można wyłącznie w kategoriach ekonomicznych.

Nie zanosi się na to, by Łódź i Warszawa, razem lub osobno przedsięwzięły zmiany podobne do tych, które zaszły w Bogocie lub by zaczęły szukać własnej drogi. Znacznie łatwiej jest ślepo naśladować zachód, robiąc dobrą minę do gry, której wyniki są już znane. Hanna Gronkiewicz-Waltz i Hanna Zdanowska zgodnie i bez zażenowania przyznały zresztą, że strategiczne planowanie przekracza ich możliwości, bo "świat zmienia się zbyt szybko". Zresztą "politycy nie są od snucia dalekosiężnych wizji", tylko od gospodarowania pieniędzmi, które daje "ciotka Unia". To nie były prywatne rozmowy, tylko otwarte, publiczne deklaracje - tak właśnie wygląda refleksja liderek rządzącej partii nad wyzwaniami współczesności.

Ratusz może dorzucić kilka groszy do "Warszawy w budowie" i chętnie pochwali się takim festiwalem w aplikacji do tytułu ESK, ale wykorzystać efekty toczących się tam debat? To wymagałoby przestawienia się na inny, mniej ekonomiczny dyskurs. Wymagałoby nadążania za zmieniającym się światem. Zanosi się raczej na to, że wspólnym projektem Łodzi i Warszawy będzie wpisanie obu miast na listę UNESCO - jako skansenu z atrakcją w postaci przejażdżki zabytkową jednostką ED73.

Debata "Łódź w Warszawie" była pierwszym z cyklu spotkań "Miasto 2.0" 
organizowanych przez stowarzyszenie DuoPolis oraz Instytut Obywatelski.

10 lutego 2011

Piątek na czwartek

Uwadze Państwa pragnąłbym dziś nieskromnie polecić kolejny wywiad, który zrobiłem w ostatnich dniach - tym razem padło na Grzegorza Piątka, który na zlecenie ratusza pokieruje staraniami Warszawy o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury.

fot. Mikołaj Długosz
Nie sądzę, by ten wywiad przekonał tych, którzy od samego początku krytykują pomysł walki o tytuł. Ale wydaje mi się, że można w nim znaleźć całkiem sensowną, choć na razie dość ogólnikową odpowiedź na pytanie, czemu ta walka ma służyć. No i optymizm Grześka, który widzi Warszawę wielką, jest z pewnością cenny.

Nie byłem przekonany, czy stolica rzeczywiście nie mogłaby oddać pola innym polskim miastom - po tej rozmowie kibicuję naszym staraniom i będę zawiedziony, jeśli nie otrzymamy tej szansy, bo chciałbym za 10 lat móc usłyszeć Piątka, dumnie mówiącego "A nie mówiłem".

Wywiad można przeczytać na tvnwarszawa.pl

07 lutego 2011

Kawa z prezydentem

Wspólnie z Eweliną Cyranowską zabraliśmy na kawę Hannę Gronkiewicz-Waltz. Efektem jest - mój pierwszy - wywiad z urzędującym prezydentem Warszawy.

fot. Piotr Bławicki

Chcieliśmy namówić Hannę Gronkiewicz-Waltz na rozmowę o mieście, nie o rządzeniu miastem. Udało się tylko połowicznie - Warszawa pani prezydent to jednak głównie procedury, przetargi, paragrafy, przepisy i polityka. Na Warszawę osobistą, prywatną zostaje niewiele miejsca. Pani prezydent to urodzony urzędnik i właśnie na tym terenie czuje się "u siebie". W tym sensie jednak się nam udało.

Poprzedni wywiad z Hanną Gronkiewicz-Waltz zrobiłem wspólnie z Radkiem Góreckim dla "Dziennika", między pierwszą, a drugą turą poprzednich wyborów samorządowych. Siedzieliśmy wtedy w jej pokoju na Uniwersytecie Warszawskim i słuchaliśmy, co zmieni w Warszawie, jeśli wygra. W tamtej rozmowie znacznie mniej było polityki, ale procedury też pojawiały się na każdym kroku.

Wtedy takie podejście wydawało się zresztą sensowną odpowiedzią na nie zawsze efektywną metodę rządzenia za pomocą pełnomocnictw wydawanych doraźnie przez Lecha Kaczyńskiego, Mirosława Kochalskiego czy Kazimierza Marcinkiewicza. Dziś często spotykam się jednak z opiniami, że wtedy decyzje zapadały szybciej, a teraz czeka się na nie latami. Jak choćby w przypadku tych oznaczeń dla niewidomych na peronach stacji metra.

Gdzieś między tymi dwiema metodami jest pewnie jakiś złoty środek, który pozwala pogodzić efektywność z przejrzystością. Hanna Gronkiewicz-Waltz stawia na to drugie.

Wywiad można przeczytać na tvnwarszawa.pl

01 lutego 2011

Czysto jak na Centralnym?

Zajrzałem wczoraj na Dworzec Centralny, a konkretnie do remontowanej części. Byłem w hali głównej oraz w odświeżonych podziemiach i na remontowanych peronach. I powiem tak: to robi wrażenie!


W niektórych miejscach biel razi po oczach. Dwa razy szersza galeria wygląda tak, jak powinien wyglądać prawdziwy dworzec. Granatowe tablice nowego systemu informacji wizualnej przypominają to, co znamy z całej Europy. Do tego oznaczenia dla niewidomych - takie same, jak te, których metro nie jest w stanie zamontować od dwóch lat, zasłaniając się brakiem przepisów.

No i sama architektura: betonowe słupy, spektakularne, jasne wnętrze hali. Potężne słupy między peronami, teraz wydobyte z mroku jasnym światłem i podkreślone granatowym kolorem. Do tego nowe żyletki na sufitach - jasne, rozpraszające światło bez nadawania otoczeniu klimatu prosektorium.

Tam, gdzie byliśmy, prawie nie czuć już też "zapachu podróży", który zawsze witał tu pasażerów.

Remont dworca liczony jest na 10 - 15 lat. Potem ma zapaść decyzja: albo remont generalny, albo nowy dworzec. Na razie kolejarze zrobili krok ku temu, by przekonać pasażerów, że Centralny wcale nie jest taki zły, ani przestarzały, jak się do tej pory wydawało.

Rzadka to okazja, gdy można z czystym sumieniem pochwalić PKP.

Więcej na tvnwarszawa.pl

03 stycznia 2011

Wydarzenie roku 2010: stadion, drogi, polityka

Internetowe sondy traktować należy z przymrużeniem oka. Wynik plebiscytu tvnwarszawa.pl to przede wszystkim efekt mobilizacji kibiców Legii. Ale może wcale nie tak daleki od prawdy?

Spieraliśmy się w redakcji o to, jakie wydarzenia umieścić w sondażu. Na liście nie zmieściło się np. wznowienie budowy wieżowca przy Złotej 44. Zamieszanie wokół tej inwestycji obnażyło słabość miejskiej administracji i prawa, w oparciu o które wydaje ona swoje decyzje. Podobnie jak Wojciech Bartelski, uważam to za poważną barierę w rozwoju miasta, ale mam też wątpliwości, czy z firmy Orco należy robić męczennika za sprawę jej likwidacji. Było to wszak wydarzenie branżowe.

Stadion zmienia miasto

Ostatecznie Złota 44 z plebiscytu wypadła. I tak nie zwojowałaby wiele, nic bowiem nie mogło się równać z mobilizacją kibiców, którzy otwarcie stadionu Legii wypromowali na wydarzenie roku. Chcę wierzyć, że z perspektywy kilku następnych lat będzie można przyznać im rację.

Po wrześniowym zwycięstwie nad Lechem Poznań razem ze znajomymi przeszliśmy się ze stadionu na Trakt Królewski. To był bodaj ostatni tego roku wieczór dość ciepły, by siedzieć w ogródkach. Na Foksal był tłum - warszawka przemieszana z kibicami w szalikach. Żadnych awantur, bijatyk ani demolki. Zamiast tego atmosfera, jaką pamiętam z Mediolanu, po ligowej wygranej Interu - wesoło, głośno, przyjaźnie; pytania o wynik, strzelców bramek, wspólne toasty i śpiewy kibiców w różnym wieku i różnym stanie. Piłkarskie święto.

Marzy mi się, by to był standard. Marzą mi się też lepsze wyniki i tu światełka w tunelu upatruję w poprzeczce podniesionej przez europejskie sukcesy Lecha Poznań - wciąż niewielkie, ale i tak największe od lat. Mam nadzieję, że infrastruktura to impuls do zmian w polskiej piłce. I mam nadzieję, że coraz rzadziej będziemy pisać o awanturach z udziałem kibiców, a widok grupy w szalikach coraz rzadziej będzie podnosił ciśnienie mijającym ją przechodniom.

Na drogi poczekamy w korkach

W naszym rankingu miałem jednak inny typ, niż kibice Legii - to wiadomość z ostatniej chwili, czyli decyzja rządu o cięciach w programie budowy dróg na najbliższe lata. Wyleciały z niego z hukiem właściwie wszystkie wylotówki z Warszawy - po protestach i petycjach ostał się tylko ogryzek trasy Salomea - Wolica. Ważny, ale będący kroplą w morzu potrzeb.

Skutki tej decyzji Warszawa będzie boleśnie odczuwać przez kilka, a może kilkanaście kolejnych lat. W korkach w Markach, Łomiankach, Jankach i w Raszynie. Bardziej od tej perspektywy przeraża mnie jednak cynizm polityków, którzy dopiero obiecywali budowę dróg zamiast polityki. Nie chodzi o to, by natrząsać się z wyborczego hasła. Wielu ludzi głosowało na PO właśnie dlatego, że ta partia zajęła się wreszcie budową dróg na poważnie. I, jeśli wierzyć podanym w charakterystycznym stylu wyliczeniom Wojciecha Orlińskiego, pobiła na tym polu historyczne rekordy. Teraz ci, którzy liczyli na infrastrukturalny przełom mogą jednak poczuć się oszukani. Tym bardziej warszawiacy, szczególnie gdy Hanna Gronkiewicz-Waltz mówi, że rządowy plan budowy dróg, od początku był mało realny.

Niestety prezydent Warszawy przestaje liczyć się z opinią publiczną - to, co dzieje się w ostatnich tygodniach na Ursynowie i na Pradze Północ pokazuje, że w walce o władzę (skądinąd żadną - bo taką ma burmistrz dzielnicy) PO iść będzie po trupach. Zastanawiam się, co działoby się, gdyby podobne metody i podobne argumenty stosowało PiS? Oczami wyobraźni widzę komentarze o zagrożeniu dla demokracji i pełzającym zamachu stanu. Tymczasem PO wciąż może liczyć na taryfę ulgową - czy starczy jej na cztery lata i jak to ocenią mieszkańcy Pragi czy Ursynowa? Efekt najważniejszego wydarzenia mijającego roku ocenimy po kolejnych wyborach.

23 grudnia 2010

Stało się

fot. Joanna Nowicka
facebook.com/BrutalzKatowic
Na nic protesty, na nic prośby i apele. W Katowicach zaczęło się mordowanie hali dworca i jego niezwykłych, betonowych kielichów. Jedyny przykład polskiego brutalizmu jest od wczoraj równany z ziemią - taki prezent świąteczny zafundowali nam wespół kolejarze, inwestor i lokalni urzędnicy.
Brak słów.

18 grudnia 2010

Wersja mobile

Zaglądacie tu czasem ze swoich komórek? Jeśli tak, to teraz powinno być łatwiej i ładniej - Blogger uruchomił właśnie komórkową wersję blogów.

Z przeglądarki telefonicznej powinno Was przekierować na nią automatycznie. Można ją oczywiście zobaczyć i na zwykłym komputerze, ale nie wygląda to tak zgrabnie, jak na obrazku.

Dla tych, którzy też chcieliby coś takiego odpalić na swoim blogu - instrukcja.

Podejrzeć swojego bloga można z kolei dodając do jego adresu parametr /?m=1.

11 grudnia 2010

Syrenka do paczki, Powstańcy do parku, a PZPR i ONZ do likwidacji

Budowa drugiej linii metra natrafia na najróżniejsze przeszkody; formalne i materialne. Do tych ostatnich zaliczyć można podziemne instalacje, kurzawki i... pomniki.

W tej ostatniej dziedzinie nadchodzi czas niewielkiego remanentu, który obejmie pięć eksponatów.

Syrenka zostaje, głaz i tablica wrócą

Największym pomnikiem stojącym na drodze metra jest warszawska Syrenka. I tu mamy dwie wiadomości. Zła jest taka, że symbol Warszawy zniknie. Dobra taka, że nie będzie przesuwana ani demontowana. Zostanie tylko zapakowana. - W chwili obecnej przygotowywany jest projekt takiego zabezpieczenia - informuje biuro architektury i polityki przestrzennej ratusza.
Na tym nie koniec pomnikowych zmian na Powiślu. Ulokowana tuż obok Syrenki tablica upamiętniająca odznaczenie Warszawy Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari i pobliski głaz poświęcony Powstańcom walczącym na terenie miejskiej elektrowni zostaną przeniesione. Trafią do parku im. Rydza-Śmigłego, prawdopodobnie jeszcze w grudniu. Na swoje miejsce wrócą po zakończeniu budowy metra na Powiślu.

ONZ do likwidacji

Są też pomniki, które będą miały znacznie mniej szczęścia. Stojący dziś między rondem ONZ, a jezdniami ulicy Świętokrzyskiej głaz z napisem "Rondo Organizacji Narodów Zjednoczonych", w asyście dwóch pordzewiałych masztów flagowych zostanie zdemontowany przez wykonawcę inwestycji i już nie powróci.
- W tym miejscu będą usytuowane elementy wyjść ze stacji - tłumaczy biuro architektury. - Kamień z informacją o nazwie ronda oraz maszty nie mają statusu upamiętnienia. Tablica upamiętniająca 50-lecie rocznicy utworzenia ONZ, która usytuowana jest na ścianie budynku ILMET pozostaje bez zmian - dodają urzędnicy.

Czerwony do likwidacji

Największa tajemnica okrywa ostatni pomnik, który też ma zniknąć. To spory głaz w parku Świętokrzyskim. Kamieniowi nie pomogło jednak ani zacieranie wyraźnego śladu po tabliczce, ani nawet to, że przycupnął między ławeczką a śmietnikiem i próbował zamaskować się śniegiem. Po dwóch dekadach dopadła go przeszłość. Ktoś "życzliwy" musiał na niego donieść, wieść niesie bowiem, że głaz ma kontrowersyjną przeszłość. W czasach minionego ustroju upamiętniał ponoć powstanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Obciążającą poszlaką może być jego czerwonawy kolor.
Urzędnicy o politycznej przeszłości kamienia dyskutować nie chcą. Szef wydziału estetyki przestrzeni publicznej Tomasz Gamdzyk odesłał nas w tej sprawie do biura prasowego, gdzie usłyszeliśmy, że rzecz jest śliska, a pytania - jeśli w ogóle - zadać możemy tylko na piśmie.

Z lakonicznej odpowiedzi, którą następnie wystosowało biuro architektury wynika, że kamień został już zlustrowany. Odbyły się konsultacje z Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, która oceniła, że "nie jest obiektem upamiętniającym". Zostanie więc usunięty, "jeśli będzie kolidował z budową".

01 grudnia 2010

Zimowy sen ratusza

Sporym echem odbił się mój poniedziałkowy komentarz, który opublikowaliśmy także na tvnwarszawa.pl. Po lekturze bez mała dwóch setek komentarzy mam jeszcze kilka spostrzeżeń.

Po pierwsze ta - ponoć zyskująca już nawet pewną sławę w sieci - rada, by przeczekać szczyt komunikacyjny w kawiarni pojawiła się na moim blogu w poniedziałek o godzinie 19, gdy trudno było przewidzieć, że korki potrwają do 2 w nocy. Czegoś takiego współczesna Warszawa chyba jeszcze nie doświadczyła i to się przeczekać rzeczywiście nie dawało. Doświadczenia z lat poprzednich pokazywały, że koło 20 powinno się zrobić dużo luźniej.

Nie wstrzeliłem się więc, ale nadal uważam, że wobec takiej pogody wielu ludzi mogło sobie i innym ulżyć na różne sposoby. Iść pieszo, jeśli ma się blisko. Nie jechać z wizytą do cioci, jeśli się nie musi lub po tańszą o pięć złotych marchewkę na drugi koniec miasta akurat wtedy. Jasne, że są tacy, którzy muszą odebrać dziecko z przedszkola i dla tych osób moja rada mogła być irytująca. Ale ich w ogóle nie miałem na myśli.

Druga rzecz. Bardzo często pojawiający się na naszym forum taka argumentacja: skoro autobusy też stoją w korkach, tramwaje się psują, a jedne i drugie są zapchane do granic absurdu, to wolę stać we własnym, ciepłym samochodzie. A jakby się wszyscy przesiedli do autobusów, to tłok byłby w nich jeszcze większy.

Na pierwszy rzut oka jest w tym trochę racji. Ale jak się zagłębić w szczegóły, to jednak nie do końca. Gdyby na ulice wyjechało w poniedziałek znacząco mniej samochodów, a te które jednak musiały, byłyby lepiej przygotowane, to ruch odbywałby się płynniej i komunikacja miejska działała by po prostu znacznie wydajniej. Każdy dodatkowy samochód w tym bałaganie tylko go zwiększał. Podobnie jak każdy, który ślizgał się, zamiast płynnie ruszać ze świateł i każdy, który nie zdążał zjechać ze skrzyżowania.

Takie rozumowanie - wolę siedzieć we własnym aucie - jest więc po prostu egoistyczne. Jeszcze gdyby kierowcy jadący w pojedynkę chociaż czasem zgarnęli kogoś z przystanku... Ale takiej scenki w poniedziałek nie widziałem. A przecież na tym nieszczęsnym przystanku Stare Miasto wszyscy jadą w tym samym kierunku: do Wileńskiego. I choćby na tym odcinku można kogoś podrzucić, dając mu szansę trochę się przy okazji ogrzać.

Niestety, zima boleśnie obnaża to, że warszawiacy kompletnie nie myślą o innych. Za wszelką cenę walczą o swoje, czasem wylewając przy tym dziecko z kąpielą - potęgując korki, opóźniając autobusy i tramwaje, utrudniając życie kierowcom. Jak człowiek zdobędzie się na nieco dystansu i spojrzy na to z boku, to ten widok jest dosyć smutny.

I jeszcze jedna refleksja na koniec. Boli mnie to, że prezydent miasta nie zabrała głosu w tej sprawie. Nie chodzi mi o to, co PiS-owi; żeby przepraszała za to, że pada śnieg. Chodzi o to, by chociaż zaapelowała do warszawiaków o to, o czym pisałem wcześniej. Nie wierzę, że odniesie to jakiś przełomowy skutek, ale od gospodarza miasta oczekuję, że w takiej sytuacji zabierze głos i podkreśli, że za część tego bałaganu odpowiadamy sami i że o część tej części sami możemy go zmniejszyć.

Tym bardziej, że jest o czym dyskutować. W ciągu 4 dni miasto wydało na walkę z zimą prawie 10 milionów złotych - 10 proc. tego, co pochłonęła cała poprzednia. Na co idzie ta kasa? Głównie na pługi i solarki, które nie są w stanie poradzić sobie ze śniegiem padającym przez kilkanaście godzin non stop. Jeżdżą, żeby nikt nie mówił, że nie jeżdżą? Głośno nikt z ratusza czy Zarządu Oczyszczania Miasta tego nie powie, a może warto?

W dodatku to płużenie i solenie przynosi wątpliwy efekt: ulice są mniej lub bardziej przejezdne, ale chodniki, miejsca parkingowe i ścieżki rowerowe toną pod zwałami brudnego śniegu. Ludzie się przez to przedzierają, łamiąc ręce i nogi. Sól niszczy buty, drzewa, opony i karoserie.

W krajach skandynawskich, gdzie zima jest ostrzejsza, odśnieża się najpierw chodniki i ścieżki rowerowe, zwykle sypiąc tylko piasek lub żwir. Kierowcom pozwala się na jeżdżenie w łańcuchach, ale generalnie zapewnienie im przejazdu nie jest tam priorytetem. Oczywiście, tam jest lepsza komunikacja miejska. Pytanie jednak, czy zamiast wyrzucać dziesiątki milionów złotych w pośniegowe błoto, nie powinniśmy inwestować w komunikację? Za to, co wydaliśmy w ciągu czterech dni można było kupić trzy albo cztery nowe autobusy lub dwa tramwaje. Za to, co wydaliśmy rok temu - zbudować stację metra! Kolejne pytanie: czy wobec faktu, że polska zima potrafi sparaliżować tramwaje, nie powinniśmy jednak na Gocławek budować metra?

To są pytania, które powinny dziś głośno stawiać - i szukać odpowiedzi - władze miasta. Niestety, wszystko wskazuje na to, że te po udanych wyborach zapadły w sen zimowy.

29 listopada 2010

Byle do wiosny

W całym mieście słychać dziś jeden wielki bluzg - na zimę, drogowców, autobusy i tramwaje. Na wszystkich, tylko nie na siebie. Jak co roku, zima zaskoczyła warszawiaków.


To nie pomyłka. Nie drogowców - ci wcale nie byli zaskoczeni. Aleje Ujazdowskie zapakowali ponad dwa tygodnie temu, solarki i pługi mieli "pod parą". Wczoraj oglądali też chyba dokładnie prognozy pogody - jadąc dziś o 5.30 do pracy widziałem solarki czekające na początek zapowiedzianej śnieżycy. Padać zaczęło koło 8 i chwilę później były już ulicach - widać to było rano w TVN Warszawa.

Zima zaczęła jednak z wysokiego C - pada bez przerwy od 10 godzin, a cały ten sprzęt do odśnieżania (w sumie około 400 pojazdów) utknął dawno w tym samym korku, w którym staliśmy dziś wszyscy.

Warszawiacy dość zgodnie domagają jednak się, by jezdnie były czarne, autobusy punktualne, chodniki suche, a buty czyste. Do mieszkańców zdaje się nie docierać, że to nie jest możliwe. Że w naszej szerokości geograficznej gwałtowna śnieżyca nie jest niczym niespotykanym i trzeba się nauczyć z nią żyć, a nie pomstować na to, że w innych krajach jest lepiej.

To zresztą nie jest prawda - większość europejskich metropolii po podobnej śnieżycy kompletnie sparaliżowana byłaby przez tydzień, a nie jedno popołudnie. W Londynie poranny szron sprawia ponoć, że do pracy stawiają się tylko Polacy, a co dzieje się w innych miastach, można zwykle oglądać w wieczornych wiadomościach. Ileż razy widzieliśmy obrazki ze sparaliżowanych miast, w których spadło raptem kilka centymetrów śniegu?

Te same miasta nie marnują też milionów na bezsensowne odśnieżanie, które służy tylko i wyłącznie dowodzeniu, że zima nie zaskoczyła drogowców. W Berlinie po pierwszym śniegu sypie się na jezdnie żwir. Wiosną się go odkurza i wykorzystuje w kolejnym roku. I to wszystko. Ale wyobrażam sobie los urzędnika, który by powiedział, że od tego roku w Warszawie nie odśnieżamy...

A jutro i tak wszystko wróci do zimowej normy - kierowcy zmienią opony i po jednym popołudniu względnie ostrożnego poruszania się z typową dla europejskich metropolii prędkością  znów będą zapierdalać pełnym gazem. Inni po dzisiejszej walce zostawią samochody pod domami. Autobusy i tramwaje wpadną w normalny, rozkładowy rytm, a my przypomnimy sobie, że zimą musimy wychodzić z domu kwadrans wcześniej.

Wszyscy wrócą do szarej codzienności z przeświadczeniem, że znów sprawę zawalili "oni" - urzędnicy, drogowcy, kierowcy. Mało komu zaświta, że za ten paraliżujący miasto burdel każdy ponosi jakąś część winy. Przecież to, że komunikacja miejska w stolicy wciąż niedomaga nikogo nie zaskoczyło w poniedziałek, 29 listopada. To stan trwający od lat, zmieniający się na lepsze bardzo powoli. Nikogo raczej nie zaskoczył też chyba śnieg - że będzie sypać, prognozy mówiły od paru dni.

Było jasne, że dziś będzie ciężkie popołudnie.

Można było zostawić samochód w domu.

Można było wyjść z pracy wcześniej. Albo zostać o jedną kawę dłużej, żeby nie ładować się w sam środek szczytu - przecież wiadomo było, że i tak nie będzie się w domu wcześniej.

Można było przeczekać przy kawie lub herbacie, gdzieś w mieście.

Widząc śnieg padający przez 8 godzin można było zrezygnować z zakupów czy innej wizyty na drugim końcu miasta. Dla siebie - żeby się nie usrywać i dla innych - żeby tej masy ludzi w mieście było po prostu mniej. Ale czy w Warszawie komuś w ogóle przychodzi do głowy taka myśl, że ten tłum, to także ja?

Ci, których obserwowałem na przystanku Stare Miasto raczej nie pozostawiali złudzeń. Na przystanku czekało około 200 osób. Gdy w perspektywie tunelu trasy WZ pojawiał się autobus, nerwowy tłumek zaczął... wchodzić na jezdnię (przystanek bez wysepki). Ta momentalnie została zablokowana. Samochody pchały się przez tłum - tłum wpychał się pod samochody i pod autobus.

Wreszcie otworzyły się drzwi. Ci, którzy wepchnęli się na poprzednim przystanku, teraz wypadali na jezdnię, bluźniąc niemiłosiernie. Szybko się jednak odbili od gleby i załadowali z powrotem. Zasadniczo nikt nowy się nie wciśnie. Ale przez najbliższe 3, 4 minuty przepychanka będzie trwała w najlepsze. Szofer będzie próbował zamknąć drzwi. Raz, drugi, trzeci... bez skutku. Ile par będzie po dzisiejszym dniu do naprawy? Ilu złamasów, którzy się na nich uwieszali, będzie narzekać jutro, że autobusie ciągnie po nogach, bo się nie domykają? Ilu powie, że to wina "onych"? Że po mieście jeździ szmelc i na co idą ich podatki?

Autobus odjeżdża. Tłumek się cofa, ale... tylko do połowy jezdni. To nic, że teraz jechać powinny samochody, że w nich też są ludzie, którzy mają tak samo dość swojej drogi do domu. To nic, że w tłumie na przystanku są dzieci. Trzeba stać w połowie jezdni, bo w perspektywie tunelu widać już tramwaj. To nic, że i tak nikt się do niego nie wciśnie. To nic, że cały ten burdel próbuje minąć karetka pogotowia na sygnale.

Wjeżdża tramwaj i zabawa zaczyna się od nowa. Jęki, wrzaski, bluzgi, płacz. Najgorzej, że trzeba w tym brać udział - stojąc grzecznie na chodniku można sobie na to tylko popatrzeć. Wsiąść przed godz. 20 raczej nie ma szans.

Poszedłem przez most na piechotę. Zmarzłem, ale do św. Floriana nie minął mnie żaden tramwaj. Pewnie próbowały podjechać na przystanek, na którym już czekał tłum tych, co wiedzą na pewno, czyja to wina, że nic dziś nie jeździ zgodnie z rozkładem.


©
Jeśli chcesz wykorzystać jakiś materiał z tej strony, pamiętaj o podaniu źródła.
--
Obrazek Małego Powstańca na deskorolce autorstwa Jerzego Woszczyńskiego wykorzystałem dzięki uprzejmości autora.
--
Szablon: Denim by Darren Delaye.